Eşref Kolçak kimdir
1950’ler ve 1960’larda melodram ve kahramanlık sinemalarının aranan jönü, Türk sinemasının usta oyuncularından Eşref Kolçak’ın hayat hikâyesidir…
Dün akşam saatlerinde Türk sineması bir acı haber daha aldı. Usta oyuncu Eşref Kolçak, hayata veda etti. Dediği üzere oğlunu, anacığının kucağına göndermişti. Sonra da kendisi gidip onların yanına yatacaktı. Artık vasiyet ettiği üzere onların yanına gömülecek…
Onu, birinci ve son kere, 2017 Altın Kelebek’te, oğlunun mükafatını alırken görmüştüm. Yaptığı konuşma ile hepimizin gözlerinden yaş getirmişti. Hayat işte bir olup, ayrılıp, sonra tekrar bir ortaya gelmekten ibaret…
Ruhun şad olsun Eşref Kolçak!
2017’deki yazımı okumak için tıklayınız.
Çocukluğu ve eğitim hayatı
Eşref, 28 Ocak 1927’de, Erzurum’un İspir ilçesine bağlı Kızılimaret köyünde, Hateme ve Harun Kolçakoğlu çiftinin oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Harun Beyefendi, İspir’in Gaziler köyündendi. Annesi Hateme ise, Rus kökenliydi. İsmi da Katua idi; Hateme ismini sonradan almıştı.
Çocukluğunu ve birinci gençliğini İspir’de geçirdikten sonra 1941’de İstanbul’a geldi Eşref. Kasımpaşa’ya yerleştiler. Sultanahmet Sanat Enstitüsü’ne, Tesfiyecilik, Marangozluk eğitimi almak için girmişti. Fakat okulu bitiremedi. Marangozluk ve ayakkabı tamirciliği üzere işlerde çalıştı.
Onun mukadderatında sinema vardı, usta bir oyuncu olmak vardı…
(Bir Sürücünün Bâtın Defteri – Çolpan İlhan ile)
Oyunculuk mesleği
Eşref, tiyatroya 1944’te, Atilla Revü Opereti’nde başladı ve 1945’te Ses Tiyatrosu’na geçti. Ses Tiyatrosu’ndaki sayılı baletlerden biriydi. Babası, balet olduğu için onunla bir kez bile konuşmadı. Yıllar sonra bir röportajında bu günleri anarak şöyle diyecekti: “Tek tesellim, anacığımın bir kez da olsa beni sahnede seyretmesi.” Hem babası onu izlemek istediği için, hem de anacığının ömrü daha fazlasına vefa edemediği içindi bu teselli. Zira Eşref, 1947’de, 20 yaşında hayallerinin peşinde bir gen delikanlıyken kaybetti annesini. Hayatın bittiğini düşünüyordu içindeki kocaman acıyla. Meğer hayat devam ediyordu. Birileri ölecek, bir oburu doğacak ve tabiat istikrarını sürdürecekti…
Artık yolu sanata çevrilmişti bir sefer. Hem acısını sağaltmada da en tesirli sistemiydi. 1947, yalnızca annesinin öldüğü yıl değildi; bir yandan da birinci sefer figüranlıktan sıyrılıp oyunculuğa adım atıyordu. Cahide Sonku ile oynadığı bu birinci sinema, “Fedakâr Ana” idi. 1950’ler ve 1960’lar melodram ve kahramanlık sinemalarının aranan jönü olmuştu.
(New York’ta Beş Minare)
Eşref, sanat hayatı boyunca 200’e yakın sinema sineması ve pek çok televizyon dizisinde rol aldı. 1958’deki Bir Sürücünün Bilinmeyen Defteri’ndeki Sürücü Erol, 1959’daki Düşman Yolları Kesti’de Yüzbaşı Nazmi ve 1960’taki Namus Uğruna’da Eşref karakteri en önemlilerindendi. Namus Uğruna ile1961’de, Türk Sinemaları Müsabakası’nda, “En Uygun Erkek Oyuncu Ödülü”ne layık görüldü.
2010’da Mahsun Kırmızıgül’ün direktör koltuğunda olduğu New York’ta Beş Minare sinemasında, 2015’te direktör koltuğundan Türkan Şoray’ın oturduğu Uzaklarda Arama sinemasında yer aldı.
Televizyon dizilerine baktığımızda ise, o daha önceinde başlamış olsa da, 1995’te TRT’de yayınlanan Çiçek Taksi, 1998’de ATV’de Affet Bizi Hocam, 2002’de Kınalı Kar’da çok sevilen dizilerle konutlarımıza konuk oldu.
En son 2007’de Palavra Dünya, 2008’de Gonca Karanfil, 2011’de Hayat Devam Ediyor dizilerinde yer aldı.
(Karısı Özcan Hanım ile)
Eşref Kolçak evlendi
Eşref, Özcan Hanım ile 1955’te evlendi. Bu evlilik onlara Harun ismini verdikleri bir çocuk da getirdi. Oğlu Harun Kolçak da, 90’ların fırtınalar estiren efsane popçularından olacaktı…
Karısı Özcan Hanım’ı 13 Ocak 2010’da kaybetti. Çok değil 7 yıl sonra da oğlunu kaybedecekti. Harun Kolçak da, 19 Temmuz 2017’de, kanser sebebiyle hayata veda etti. Elbette çok üzülmüştü; lakin vefatı de tanıyordu. Dayanmayı öğrenmişti…
(Karısı ve oğlu ile)
1982’de Bursa’nın Gemlik ilçesine taşınmışlardı. Oyunculuğa devam ediyordu şüphesiz. İşi neredeyse oraya sarfiyat, sonra meskenine, Gemlik’e dönerdi. Özcan Hanım’ın annesi buralıydı. Bir mesken almışlar, sonra da daima burada yaşamışlardı. Buradaki oksijenle ömürleri uzuyordu. Fakat biriciği Özcan, kendinden öncegitmişti işte. Eşref, ondan sonra da burada yaşamaya devam etti. Oğlu Harun çok defa “Baba ikimiz de yalnız yaşıyoruz. Gel, İstanbul’da birlikte yaşayalım” dese de, kendisi istemedi. Biliyordu, ya da inanıyordu demeli, İstanbul’a gitseydi ölürdü.
(Oğlu Harun Kolçak ile)
Oğlu Harun Kolçak ile bağlantısı
Oğlu Harun’un vefatından sonra verdiği bir röportajda “Siz uygun bir baba oldunuz mu?” sorusunu şöyle yanıtlamıştı Eşref Kolçak:
“Ben baba değildim, arkadaştım. Küçücükken bile onunla daima yetişkin üzere konuştum. Bebekliğinden beri çok meraklıydı. Her sorusuna uzun uzun yanıt verirdim. Eşim bile bu kadar üzerine düşmemi yadırgardı. Onun daima şuurlu bir çocuk olmasını isterdim.”
(Oğlu Harun ile)
Onunla ilgili tek pişmanlığı ise, evlenmemiş olmasıydı. “Evlenmesini çok isterdim. Bilhassa de anacığı. Herkesin torunu var. Ben de torunum olsun isterdim. Öldüğümde bizden kimse kalmayacak” diyordu röportajın devamında.
Ancak ne olursa olsun, Harun’un hakkında çıkan tüm haberler de dahil, ortalarındaki baba oğul münasebeti hiç ertelenmedi.
Baba yüreği, oğlunu hastanede görmeye hiç gidemedi. Harun da, “Babam haklı” diyordu. Kendisine ısrar etseler de, “Çocuklar, hayalimdeki Harun nasılsa o denli kalsın” diyordu Eşref Kolçak. Onu hastaneye yatmadan evvel en son Mayıs’ta, Yalova’da verdiği konserde görmüştü. Sonrasında daima telefonla görüştüler.
Eşref, oğlunun öleceğini de duygusetmişti. Röportajında şöyle anlatıyordu o anı: “Harun, Yengeç burcuydu. O gün mutfağa girdiğimde buzdolabımdaki yengeç mıknastısının yere düştüğünü gördüm. Yerde duran yengece baktım ve ‘Oğlan gidiyor’ dedim. Gerçekten 3 saat sonra gitti. Onu burada, Gemlik’te defnettim. Harun’u anneciğinin kucağına verdim. Vakti gelince ben de yanlarına yatacağım.”
(Oğlu Harun ile)
Bir öteki oğul savı
Devran Çağlar ismini duymuşsunuzdur. Asıl isminin Onur olduğunu ve Harun Kolçak’ın bir öbür anneden olma ağabeyi olduğunu sav ediyordu. Cinsel yönelimindeki farklılıktan sebep babası Eşref Kolçak’ın kendisini istemediğini söylemişti.
Eşref Kolçak, bu durumu da birebir röportajda şöyle açıklamıştı: “Devran Çağlar diye birinin varlığını bana da söylediler. Benim çocuğum olduğunu argüman ediyormuş. Hayret ediyorum. Tanımam etmem. ‘Getirsin anasını göreyim’ dedim. Benim bir oğlum var, o da Harun. Eşimin bir hamileliği daha olmuştu ancak çocuk doğarken öldü. Yaşasaydı bugün 70 yaşında bir kızım olacaktı.”
“Çalışarak ölmek istiyorum”
Eşref Kolçak, bu cümleyi 2017’de, oğlu ile ilgili verdiği röportajda ve Hülya Koçyiğit’in sunduğu Sinema Üzere Hayatlar programında kurmuştu. “Ben yatakta değil, çalışarak ölmek istiyorum” diyordu. Koçyiğit’in programına, Bursa’da yaşlılığa bağlı durumlarla ilgili tedavi gördüğü hastaneden tabip denetimiyle çıkartılıp getirilmişti. Neredeyse son 20 yıldır kendisine hakikat düzgün bir teklif gelmiyordu. Fikret Hakan’ın, “Bizi çalıştırmayarak öldürüyorsunuz” dedikten 15 gün sonra ölüşünü hatırlatıyordu.
Sinema onun için bir tutkuydu. 2017’deki röportajında da, “Sanatçı, çalışmadığı vakit büyük ıstırap çeker” demişti.
En son Haziran 2015’te, Türkan Şoray’ın direktör koltuğunda olduğu Uzaklarda Arama sineması için Muğla’nın Menteşe ilçesinde çekimlere başladıklarında işte bundan sebep çok mutluydu…
Eşref Kolçak öldü
Eşref Kolçak, 24 Nisan’dan bu yana yaşa bağlı genel durum bozukluğu ile Gemlik Devlet Hastanesi’nde ağır bakımdaydı. 18 Mayıs’ta teneffüs ve organ yetmezliği sebebiyle teneffüs aygıtına bağlandı.
Dün 16.40’ta, (26 Mayıs 2019) usta sanatçı Eşref Kolçak’ın mevt haberi geldi. Tüm müdahalelere karşın kurtarılamamıştı. “Harun’u anneciğinin kucağına verdim. Vakti gelince ben de yanlarına yatacağım” demişti. Vakti gelmişti işte. Artık Eşref Kolçak’ın zamanıydı…
56 yıl boyunca evli olduğu, büyük aşk yaşadıkları karısı Özcan Hanım’ın mezarının yanına, kendi mezarını da yaptırmıştı Eşref Kolçak. “Hanımın mezar taşına ‘Evimin hanımı, çocuğumun anası, benim kadınım!’ diye yazdırdım. Kendi mezar taşıma ise, ‘Sinema, gelecek nesillere yazılmış canlı mektuplardır’” demişti.
Artık vasiyeti üzerine Eşref Kolçak, Salı günü ikini namazının akabinde kılınacak cenaze namazı ile birlikte karısının mezarı yanına hazırladığı mezara gömülecek.
Sinemaya verdiği gönül ve ömür ile bir Eşref Kolçak geçti bu dünyadan…
Âlâ ki…
Damla Karakuş
[email protected]
Not: Biyografisini okumak istediğiniz şahısları lütfen bizimle paylaşın.
Instagram: biyografivekitap
