40 Yaş Sonrası Gelişen Görme Sorunlarına Dikkat!
Prof. Dr. Abdullah Özkaya, presbiyopi ve diğer göz hastalıklarının tedavisi için ortak planlanabilen, halk arasında akıllı lens olarak bilinen multifokal lens tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Katarakt ve yakın görme sorununa karşı akıllı lens tedavisi
Yakın görme sorunu olan “presbiyopi” bir çeşit hipermetropi olarak tanımlanabilir. Genel olarak 45 yaş ve sonrası görülen bu durum, ilk olarak hipermetrop olan “+” numaralı gözlük kullanan hastalarda daha erken de ortaya çıkabilir. İleri ki yaş grubunda sık görülen göz hastalıklarından biri de katarakttır. Katarakt 50 yaş ve sonrası ortaya çıkarken öncelikle kişinin uzak görmesini, zaman içinde de yakın görmesini engeller hale gelir. Bu durumda katarakta bağlı görme sorunu olan ve 45 yaş üzeri olup hem uzak hem yakın gözlük takmak istemeyen hastalara hem uzak hem yakın gözlük kullanımını ortadan kaldıran “akıllı lensler” önerilir. İğnesiz ve dikişsiz uygulanan multifokal lens cerraduyguinden astigmat sorunu olan hastalar da yararlanabilir.
Gözlüklerinizden kurtulabilirsiniz
Kırma sorununu ortadan kaldırmak ve gözlüklerden kurtulmak için beğenilen iki ana bölgeye süreç yapılır. Birincisi gözün saat camı üzere olan dış kısmına yani korneaya yapılan süreçlerdir. İkincisi ise lens denilen gözün içinde kalan ortama yapılır. 40 yaş altı devirde yani beşerler yakın görme sorunu yaşamazken gözlük kullanımını bırakmak hedefli süreçler daha çok kornea kısmına uygulanır. Lazer süreçleri sıklıkla 20’li yaşlarda uzağı görme sorunu yaşayan hastalara yapılan uygulamalardır. Özellikle 45 yaş sonrası zamanda , devreye yakın görme sorunu da girdiği için hem uzağı hem yakını çözebilmek için multifokal lens cerraduyguine başvurulur. Bunun nedeni korneaya uygulanan lazer cerrahilerinin hem uzak hem de yakın görme sorununu ortadan kaldırma konusunda epeyce başarılı olmasıdır.
Multifokal lens cerraduygui, teknolojide yaşanan çağdaş gelişmeler ve 3 odaklı (trifokal) lenslerin kullanıma girmesiyle yakın, orta aralık ve uzak görmede hayli uygun sonuçlar alınabilmektedir. Bu sebeple multifokal lensler; 45 yaş üstü, katarakt cerraduygui yapılacak ve gözlük kullanmak isteyen hasta grubunda epeyce yeni ve tesirli bir sistemdir.
Uygun hasta seçimi değerli
Tüm refraktif teşebbüslerde hastanın cerrahi öncesi ayrıntılı bir halde kıymetlendirilmesi, cerrahi sonrası periyottaki memnuniyeti belirleme açısından kıymetlidir. Örneğin; çok uzun müddetler miyop gözlüğü takmış olan ve miyop gözlük ile hala uzağı ve yakını rahatlıkla gören 47 yaşındaki bir hasta multifokal lens cerraduyguinden çok fazla şad kalmayabilir. Bilhassa evvelce hipermetropisi olan ve artık hem yakında hem uzakta sorun yaşayan 40 yaş üzeri hastalar multifokal lens cerraduygui için memnuniyet oranı en yüksek olan hasta kümesini oluşturmaktalar. Bununla birlikte hipermetrop olan, rastgele bir derecede astigmatı olan ve çift gözlüğe bağımlı herkes aslında bu ameliyatı olabilir.
Şeker hastalığınız varsa cerrahinin kuralları değişiyor
Multifokal lens cerraduygui, retina sorunu, göz gerisinde şeker hastalığına bağlı ya da sarı nokta hastalığına bağlı hasarı olan şahıslara önerilmez. Şeker hastalığı denetimli giden hastaların ameliyatı ise endokrin uzmanlarıyla ortak görüş alınarak planlanabilir. Zira uzun vadede gelişebilecek olan retina sorunları bu lenslerle sağlanan konforu bozabilirler. Tekrar multifokal lens cerraduygui, multifokal lenslerin optik yapıları gereği çok yakın çalışan saat tamircisi, kuyumcu ve uzun yol sürücülerine de önerilmez.
Astigmat varsa…
Uzak ve yakın görme sorununa ek olarak astigmatı olan hastalara da multifokal lens cerraduygui uygulanabilir. Astigmatizma bir eksenel kırma kusurudur. En kolay formuyla şöyle anlatılabilir; artı formuna bakıldığında astigmatı olan hastalar dik yahut yatay eksenli duran çizgilerin bir adedini daha bulanık görürler. Her beşerde 0,50 kadar fizyolojik astigmat var fakat bu derece 1 numaranın üstüne çıktığında sorun yaratır. Bu nedenle bilhassa 1 numaranın üzerimde astigmatı olan hastalarda multifokal lens cerraduygui gündeme geldiğinde kesinlikle astigmatik torik multifokal tercih edilmelidir. Şayet hastada astigmat düzeltmesi yapılamazsa hem uzak hem de yakın görme kalitesi azalacağı için cerrahi sonrası hasta memnuniyeti olumsuz istikamette olabilir.
Ameliyat kararında kornea topografisi testi belirleyici rol oynuyor
Multifokal lens cerraduygui fako metoduyla, iğnesiz ve dikişsiz uygulanır. Ameliyat öncesi çok ayrıntılı bir göz muayenesi ile birlikte, hastanın kornea topografisini ve takılması gereken multifokal lens numarasını ölçen testler uygulanır. Tüm bu testleri yapmaktaki emel hastanın cerrahiye ihtiyacı olup olmadığını ve cerrahiden yarar görüp görmeyeceğini değerlendirmektir. Bu muayene ve testlerle katarakt, göz tansiyonu varlığı, retinanın durumu, korneanın dış yüzeyindeki anormallikler ve eğrilikle alakalı bozukluklar kıymetlendirilir. Şayet hastanın kornea yüzeyi düzgün değilse ve rastgele bir retina hastalığı varsa lensle ahenk sağlamakta zorluk yaşayabileceği için ameliyat olması önerilmez.
Ameliyat sonrası su temasından ve göz ovuşturmadan kaçınılmalı
Ameliyat olan hastaların cerraduygui sonrası hastanede kalmasına gerek kalmaz. Süreçten yaklaşık 2 saat sonra taburcu olabilirler. Ameliyat sonrası göze birinci 5 gün su temasından kaçınmak gerekir. Gözler sert bir biçimde ovuşturulmamalıdır. Sıklıklar birinci haftanın sonunda epey yeterli uzak ve yakın görme düzeylerine ulaşılırken, multifokal lensler temel performanslarını göz-beyin ahenginin gelişmeye başladığı ve yara güzelleşmesinin tam olarak oturduğu 1. aydan itibaren göstermeye başlarlar. Sonuç olarak hastanın beklentileri net olarak anlaşıldığında ve uygun hastalar seçildiğinde multifokal lens cerrahileri yüz güldürücü sonuçlar vermektedir.
